جیک و فیکسچر
مقدمه ای بر جیگ و فیکسچر
معرفی
اجرای موفق هر نوعی از تولید انبوه، بستگی به قابلیت تعویض آسان آن برای تسهیل در عملیات و کاهش هزینه واحد دارد. روش های تولید انبوه روشی سریع و آسان از موقعیت کاری برای عملیات دقیق می باشند.
جیگ و فیکسچر، ابزار تولید مورد استفاده برای ساخت دقیق، قطعات تکراری و قابل تعویض است. جیگ و وسایل مخصوص قید و بند، به طور خاص طراحی شده اند تا تعداد زیادی از اجزای ماشین را بتوان به صورت یکپارچه مونتاژ نمود و این اطمینان را داشت که بتوان قطعات را به راحتی تعویض و در جای مخصوص خود قرار داد.
جیگ
این دستگاه برای نگه داشتن کار است، که قطعه کار ار نگه می دارد و از آن پشتیبانی می کند در واقع محل نشیمنگاه قطعه محسوب می شود و ابزار خاص بر روی آن حرکت می کند. جیگ ها معمولا با بوشینگ های فولادی سخت برای راهنمایی ابزار برش نصب می شوند. جیگ یک نوع از ابزار مورد استفاده برای کنترل مکان و یا حرکت یک ابزار دیگر است. هدف اصلی این است که محصولات را با تکرار پذیری، دقت و تعویض بالا در صنعت تولید کرد؛ یک دستگاه که هر دو عمل (انجام کار-هدایت یک ابزار) را انجام می دهد، جیگ نامیده می شود.
مثالی از یک جیگ این است که یک کلید تکثیر شود. کلید اصلی به عنوان جیگ استفاده می شود، بنابراین کلیدهای جدید می توانند همانند اصلی درب را به راحتی باز کنند.
فیکسچر
فیکسچر قطعه کار را در جای خود نگه می دارد و ابزار ها نسبت به آن حرکت می کنند؛ در فیکسچر بر خلاف جیگ ابزار برش هدایت نمی شود و تنها یک سطح مرجع را فراهم می کند. برای هر قطعه فیکسچر منحصر به فرد آن ساخته می شود تا بتواند آن را مهار کند. هدف اصلی از نصب این است که قطعه کار در طول عملیات ماشینکاری ثابت نگه شود. یک جیگ علاوه بر تثبیت مکان و پشتیبانی از قطعه کار ابزار را به موقعیت صحیح آن هدایت می کند.
به عنوان مثال: گیره نجاری- آهنگری ، چاک ها
جیگ:
- این دستگاه برای نگه داشتن قطعه کار به کار می رود، در واقع یک پشتیبانی کننده از قطعه کار محسوب می شود، که محل آن را می گیرد و ابزار برش را برای یک عملیات خاص هدایت می کند.
- جیگ ها به متعلقات مته متصل نیستند، مگر اینکه بخواهند قطرهای بزرگ را تولید کنند و نیاز به حرکت جیگ برای آوردن یک بوش مستقیما زیر مته وجود دارد.
- جیگ ها ابزار مناسبی در عملیات سوراخ کاری، ریمینگ، تپینگ و بورینگ هستند.
- با وجود جیگ، دیگر بلوک های اندازه گیری لازم نیست.
- در ساخت سبک هستند.
فیکسچر:
- فیکسچر قطعه کار را در جای خود نگه می دارد و ابزار نسبت به آن حرکت می کند اما بر خلاف جیگ ابزار برش را هدایت نمی کند و تنها یک سطح مرجع را فراهم می کند.
- فیکسچر ها باید به صورت ایمن به میز کار دستگاه که روی آن کار انجام می شود محکم متصل شده باشند.
- فیکسچر ها ابزار خاصی هستند که به ویژه در ماشین های فرز، شکل دهندگان و سوراخکاری استفاده می شوند.
- بلوک های اندازه گیری ممکن است برای بهبود موثر فراهم شود.
- سنگین تر در ساخت